Krukgewichten 2 MARK # deze pagina toont 2 gewichten.

226


Krukgewicht 2 MARC (1 pond) voormetriek, fijne weging

Voor meer en grotere foto's klik op het gewicht  ►  ►  ►  ►  ►

Aantal ijken: 01
Op de schouder van het gewicht staat aan één kant van het krukgewicht de Franse ofwel Trooise lelie, die geeft aan dat we te maken hebben met een Troois gewicht ten behoeve van goud- en zilverweging, gevolgd door het
particuliere merk van ijk- en justeermeester- generaal S.G. Nagel en de gekalligrafeerde jaarletter Y die staat voor het jaar van goedkeuring 1807.

> Op de romp zijn zeven gegroefde ringen aangebracht.

> Dit gewicht, afkomstig uit de Mensonides collectie, is geveild bij Velinghuis
   Omnia te Kolham, Groningen op 21 februari 2012.
  
* Sybren Sjoerd Mensonides uit Warffum, Amateur amateurarcheoloog
   geboren 27 juli 1892 te Bolsward, Overleden te Sneek 1977
   Meer lezen over de persoon Mensonides klik hier
  
IJk- en justeermeester S.G. Nagel
Geboren 1748, Overleden 28-11-1814
In functie 1781-1797 (ad interim), 1797-1814

Aanstellingen
Gedurende de periode 1781 -1797 stadsijker van het Trooise gewicht te Amsterdam. S.G. Nagel was assistent van Pieter Jacob le Cointe en werd na het overlijden van le Cointe op 09-09-1781 van
1781-1797 ijk- en justeermeester-generaal ad interim over het gehele gewest Holland en West-Friesland. Dat hield in dat hij tijdens zijn interim-periode (1781-1797) uitsluitend datgene ijkte wat hem ter examinatie werd aangeboden, waarbij hij het ijkmerk van zijn voorganger Pieter Jacob le Cointe gebruikte. Op 27-09-1797 bij decreet van het Provinciaal Bestuur van Holland te Amsterdam benoemd tot ijk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht over het gehele gewest Holland en West-Friesland. Op 10-01-1810 werd S.G. Nagel “volgens aanschrijving van den Heer Landdrost in dato 24 Januari 1810” als ijk- en justeermeester-generaal ontslagen.
Hij werd op 19-03-1814 door de Commissaris-Generaal tot de Financiën provisioneel weer aangesteld. S.G. Nagel oefende de functie van ijk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht uit totdat hij op 28-11-1814 overleed.

Merk
Gedurende zijn interim-periode (1781-1797) het merk van zijn voorganger P.J. le Cointe. Gedurende de periode 1797-1810 en in 1814 de naar links klimmende, gekroonde Generaliteits- of Statenleeuw, met zwaard en pijlenbundel, in een rond stempelveld, met links, rechts en daaronder respectievelijk de letters S, G en N.
De gekroonde Generaliteits- of Statenleeuw was het wapen van de Staten-Generaal van de Zeven Verenigde Nederlanden. Dat was feitelijk de leeuw uit het wapen van het graafschap Holland; een naar links klimmende leeuw, met een naar buiten gekrulde staart, onder toevoeging van het (krijgs)zwaard en de pijlenbundel van zeven pijlen uit het Generaliteitswapen. De leeuw was gekroond met een koningskroon omdat de "Hoogmogende heren" van de Staten-Generaal daarmee hun soevereiniteit wilden benadrukken.
Het makersmerk van S.G. Nagel bestaat uit de letters SGN in een liggende, ovalen cartouche (een met krullen en rolwerk omlijst, meestal gebogen vlak, waarop een opschrift is of kan worden aangebracht) waarvan alleen de onderzijde met krullen is versierd.


Verdere gegevens
Vermoedelijk heeft S.G. Nagel gedurende de periode van zijn ontslag (1810-1814), die deels samenviel met de inlijving van de Nederlanden bij het Franse Keizerrijk door Napoleon Bonaparte gedurende de jaren 1810-1813, zijn werkzaamheden weliswaar moeten beperken, echter er kwam niet echt helemaal een einde aan.
Tot nog toe, in mei 2016, werd verondersteld dat S.G. Nagel gedurende de periode 1810-1814 alleen herijkte. Nu blijkt echter dat hij ook ijkte, immers in 1811 werd door hem een gewicht van 3 engels geijkt en een sluitgewicht van
1 Troois pond herijkt. Beide gewichten bevinden zich (in 2016) in de collectie van www.goudenzilverweging.nl


Dialog-warning.svg
In 2000 jaar gewichten in de Nederlanden wordt op blz. 176 het makersmerk van T.A. Nagel (de naam NAGEL afgestempeld in een liggend ovaal met cartouche, een met krullen en rolwerk omlijst meestal gebogen vlak, waarop een opschrift is of kan worden aangebracht) abusievelijk aan S.G. Nagel toegeschreven.
             

                                          

Bron: S.G. Nagel
www.goudenzilverweging.nl

Foto's J.C.R. Salm
 

4 afbeeldingen
350


Krukgewicht 2 MARC (1 pond) voormetriek, fijne weging

Voor meer en grotere foto's klik op het gewicht  ►  ►  ►  ►  ►

Aantal ijken: 06
Op de schouder van het gewicht staat aan één kant van het krukgewicht de Franse ofwel Trooise lelie, die geeft aan dat we te maken hebben met een Troois gewicht ten behoeve van goud- en zilverweging, gevolgd door het
particuliere merk van ijk- en justeermeester- generaal Le Cointe, ijk- en justeermeester-generaal van het Troois gewicht van Holland en West-Friesland gevolgd door de gekalligrafeerde Y dat staat voor het jaar van goedkeuring 1758*.
Op de schouder aan de andere kant van de kruk staat: 2. MARC en fragmentarisch eveneens het particuliere merk van Le Cointe.
Op de romp staan de volgende gekalligrafeerde jaarletters afgeslagen;
A = 1760, D = 1763, M = 1771 (Le Cointe), R = 1776 en T = 1778
Op de romp zijn zes gegroefde ringen aangebracht.

Bijzonderheden
> *De eerste jaarletter Y is van 1758, de tweede jaarletter de D van 1763, toen
   was Jacob l'Admiral nog de ijk- en justeermeester-generaal van het Troois
   gewicht van Holland en West-Friesland (01-05-1750 / 1770).
   Diens merk lijkt te zijn overgeslagen door het merk van Le Cointe (1770-1781).
   Nog zichtbaar aan de linkerkant onder het merk van Le Cointe is de I uit het
   merk van Jacob l'Admiral.
> De R-1776 en T-1778 zijn anders dan in de literatuur (tot 2016). De afgebeelde
   merken (R en T) kunnen dan ook worden toegevoegd.    
                                                               
                                                      Jan Baptist
Extra info
> Dit krukgewicht is in de begin jaren tachtig van de vorige (20ste) eeuw tijdens
   een zolder opruiming teruggevonden op de zolder van Boerderij "de Langedijk"
   aan de Dingshofweg te Olst dat behoort tot het landgoed Spijkerbosch van
   wijlen Baron van den Heuvel. 'Jan Baptist Baron van den Heuvel Heer van
   Blyenwerven (1737-1802), Geweese kapitein van de Gelderse Jagers'.

> Metaalhandelaar B. J. van Duren † uit Olst kocht de metalen uit de opruiming,
   zo ook het krukgewicht voor het bedrag van 10 Nederlandse guldens.

IJk- en justeermeester generaal Le Cointe
Geboren 30-04-1745, overleden 09-09-1781
In functie 1770-1781

Merk
De naar links klimmende, gekroonde Generaliteits- of Statenleeuw, met zwaard en pijlenbundel, in een rond stempelveld, met links, rechts en daaronder respectievelijk de letters P, I en LC.

De gekroonde Generaliteits- of Statenleeuw was het wapen van de Staten-Generaal van de Zeven Verenigde Nederlanden. Dat was feitelijk de leeuw uit het wapen van het graafschap Holland; een naar links klimmende leeuw, met een naar buiten gekrulde staart, onder toevoeging van het (krijgs)zwaard en de pijlenbundel van zeven pijlen uit het Generaliteitswapen. De leeuw was gekroond met een Koningskroon omdat de "Hoogmogende heren" van de Staten-Generaal daarmee hun soevereiniteit wilden benadrukken.

Verdere gegevens
P.J. le Cointe werd na het overlijden van l’Admiral, die buiten Holland in de uitoefening van zijn ambt veel over gebrek aan medewerking had te klagen, dan ook niet meer door de Staten-Generaal over de gehele Unie aangesteld.


Bron: Le Cointe
www.goudenzilverweging.nl
Foto's J.C.R. Salm
 

3 afbeeldingen